nutki

nutki

poniedziałek, 7 października 2024

Plac Bohaterów Getta

 


Plac Bohaterów Getta Kraków




Puste krzesła


Usiądźmy przed podróżą - gdzie wagony powiozą...
W niebyt, poza Podgórze, ubranych w ranną grozę.
Schnell, schnell - raus auf den Platz!

Oparciem sztywne krzesła, ostatni dobry dotyk,
zanim opadną w bezład, przerażone anioły.
Schnell, schnell und eins, zwei, drei...

Na stos, na stos przedmioty, wyrzucane przez okna,
na apel ludzkie knoty, stopiona ziemia, mokra,
przygarnie dziecka płacz…

Jest w Krakowie "Apteka pod Orłem”
na ulicy Pomorskiej, 
przy Placu... 
Duch historii w niej mieszka
na flakonach, receptach,
gorzkich relacjach świadków,
a Oni, na tych krzesłach...

Kadiszem wnikają w nas.

Ktoś, zostawił gazetę, kamień, bucik dziecięcy.
Drżą psalmy pustych krzeseł.
Zbaw nas w godzinę śmierci...
Panie Pankiewicz – już czas…




(aranek)








Krzesła jako upamiętnienie ofiar:

W 2005 roku, aby upamiętnić wszystkie ofiary i tragiczne wydarzenia z II wojny światowej, na placu postanowiono postawić pomnik. Bardzo inspirujące były wspomnienia Tadeusza Pankiewicza. Jeden z fragmentów jego niezwykłej książki mówi: „Na Placu Zgody niszczeje nieprzeliczona ilość szaf, stołów, kredensów i innych mebli”. Z tych słów powstał specjalny i dość nietypowy pomnik z metalowych krzeseł, który miał symbolizować przedmioty pozostawione na placu przed ostateczną drogą śmierci ich właścicieli, żydowskich ofiar.

Projektanci postanowili postawić na placu 33 duże krzesła i 37 mniejszych, na których każdy mógł usiąść. Większość krzeseł-pomników ustawiono rzędami (jako że mieszkańcy getta musieli stać na apelach) i skierowano je w stronę dawnej Apteki pod Orłem. Trzy z nich skierowane były w stronę ulicy Lwowskiej, gdzie zachował się fragment pierwotnego muru getta. Jeśli chodzi o mniejsze krzesła, artyści postanowili ustawić je zwrócone w stronę placu i jednocześnie otaczając większe krzesła.
Co więcej, na utwardzonej powierzchni Placu Bohaterów Getta wytyczono również specjalną linię, która symbolizuje mur getta i granicę między gettem a stroną aryjską.

Na fasadzie budynku dawnego dworca autobusowego pozostawiono dwie ważne daty upamiętniające: utworzenie (1941) i likwidację (1943) getta.

Co roku w rocznicę likwidacji krakowskiego getta na Podgórzu wielu krakowian i gości spotyka się na Placu Bohaterów Getta, by w milczeniu przejść tą samą trasą, którą przeszli Żydzi 13 i 14 marca 1943 roku.

W 2006 roku instalacja otrzymała Europejską Nagrodę dla Miejskiej Przestrzeni Publicznej, a w 2011 roku  Złotą Nagrodę w Urban Quality Award 2011.
Co więcej, kilka lat temu, w 2017 roku, jeden z lokalnych artystów zdecydował się na szydełkowanie specjalnych koronkowych „ubrań” na krzesła. Niestety większość z nich nie zachowała się.

Mimo, że widok wszystkich krzeseł na placu jest bardzo poruszający i symboliczny, musimy przyznać, że wciąż jest wiele osób, które nie słyszały historii tego placu i nie wiedzą, dlaczego jest tam tak wiele krzeseł. Jeśli jednak dotarłeś do tego punktu artykułu, to znasz już tragiczną historię tego placu i znaczenie powstałego pomnika. Jeśli więc już jesteś, lub kiedykolwiek będziesz w Krakowie, zachęcamy do odwiedzenia Podgórza i „zobaczenia” historii na własne oczy.

https://krakowbooking.pl/blog/co-symbolizuja-puste-krzesla-na-placu-bohaterow-getta 



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz